Marta Rebzda  - „Popsute”
Reż. Waldemar Modestowicz

Realizator: Maciej Kubera

Muzyka: Jarosław Gawlik

Obsada:

Lidia Sadowa, Katarzyna Dąbrowska, Maria Pakulnis – Zaleska, Piotr Bajtlik, Marcin Bosak, Michał Piela,

 Historia Agnieszki jest pełna bólu i cierpienia. Od dziesiątego roku życia dziewczynkę gwałcił kuzyn. Działo się to za niemym przyzwoleniem jej matki. W wieku osiemnastu lat uciekła z domu w ramiona mężczyzny, który z czasem stał się jej oprawcą. Kilka lat temu pobił ją i zgwałcił. W zeszłym roku został uniewinniony. Jak opowiedzieć taką historię? Trzeba najprościej, najintymniej. Tylko radio daje taką możliwość. I tylko forma, która jest zawieszona gdzieś pomiędzy słuchowiskiem a dokumentem. Autorka „Popsutych” obawiała się, że mogłaby spotkać się z zarzutami, że epatuje złem, które spotkało jej bohaterkę. Odnalazła inne dziewczyny, by pokazać, że sprawa Agnieszki to nie odosobniony przypadek, a zjawisko. W ciągu dwóch dni zgłosiły się trzy: Marcelina, Daria i Magda. Nie krzyczą. Gdy spotykała je krzywda, też nie krzyczały... My, twórcy słuchowiska, niezależnie od płci, krzyczymy w ich imieniu.

48:08 Marta Rebzda "Popsute" (Słuchowisko w Jedynce)

- Bardzo się cieszę z tej nominacji. Udział w Festiwalu Prix Nova, który jest konkursem słuchowiskowych form radiowych, to prawdziwe wyróżnienie - mówi Marta Rebzda, kierowniczka literacka w Teatrze Polskiego Radia.

Jak dodaje, nominację do finału prestiżowego międzynarodowego konkursu odbiera nie tylko jako uznanie dla zespołu twórców "Popsutych", ale przede wszystkim jako wyraz empatii dla bohaterek słuchowiska.

Dramat zgwałconej dziewczynki

Najważniejszą postacią słuchowiska "Popsute" jest Agnieszka. Kiedy miała 10 lat, została po raz pierwszy zgwałcona przez swojego kuzyna, który po śmierci swojej matki zamieszkał z rodziną dziewczynki. - Pamiętam, że kiedy trafiłam na tę sprawę, wręcz organicznie opierałam się przed zajęciem się tym tematem. Pół roku zajęło mi zebranie się w sobie i zadzwonienie do Agnieszki. Pamiętam ból, jaki towarzyszył tej opowieści - wspomina Marta Rebzda.

Dramat dziewczynki zaczął się pewnego wieczoru, gdy jej kuzyn po obejrzeniu filmu oświadczył mamie Agnieszki, że boi się sam spać. Ciocia chłopca bez wahania zaproponowała mu położenie się obok swojej córki. Od tej pory wymuszał seks, przystawiając jej nóż do gardła. Matka Agnieszki wiedziała o wszystkim. Widziała zakrwawioną pościel i bieliznę, ale nie reagowała. Dramat dziewczynki trwał wiele lat. W wieku 18 lat Agnieszka uciekła z domu w ramiona mężczyzny, który okazał się jej kolejnym oprawcą. Kilka lat temu pobił ją i zgwałcił, a w 2019 roku został uniewinniony.

- To była trudna rozmowa, często przerwałyśmy nagranie i wspólnie płakałyśmy. Chciałam historię Agnieszki przedstawić w bardzo intymny sposób. Tylko radio, które tak bardzo kocham, daje taką możliwość. Dlatego zdecydowałam się na niewiele środków radiowych, głosów i dźwięków. Wiedziałam jednak, że ta opowieść musi być połączeniem dokumentu i fikcji fabularnej. Byłam przekonana, że musimy usłyszeć świadectwo i ból Agnieszki jej własnymi słowami - wyjaśnia Marta Rebzda.

To nie był odosobniony przypadek…

Autorka "Popsutych" obawiała się zarzutów, że epatuje złem, które spotkało jej bohaterkę. Dlatego wspólnie z reżyserem Waldemarem Modestowiczem zdecydowali, że odnajdą inne dziewczyny podobnie doświadczone przez los. Chcieli pokazać, że sprawa Agnieszki to nie odosobniony przypadek, a zjawisko. W ciągu dwóch dni zgłosiły się trzy: Marcelina, Daria i Magda. Każda z nich doświadczyła innej formy przemocy seksualnej. Wszystkie mówią o sobie: "Popsute".

- Posłuchałem nagrań Marty i byłem wstrząśnięty losami Agnieszki - kobiecego Hioba, którego życie doświadcza w tak ekstremalny sposób. To oczywiście wierzchołek góry lodowej, bo przemoc wobec kobiet to ogromny problem. Takie historie dzieją się codziennie, często obok nas - mówi Waldemar Modestowicz, który dodaje, że w słuchowisku, choć w głównej mierze dokumentalnym, jest również miejsce na metaforę. - Postanowiliśmy dać naszym bohaterkom aniołów stróżów - opiekunów, którzy pocieszą i pomogą podnieść się z życiowych tragedii tym doświadczonym przez los kobietom - wyjaśnia reżyser.

- I choć historia Agnieszki jest porażająca, to w słuchowisku pojawia się nadzieja - wraz ze śpiewaną przez bohaterkę piosenką "Jeszcze w zielone gramy" Wojciecha Młynarskiego. Więcej nie zdradzę, natomiast gorąco zachęcam słuchaczy do wysłuchania "Popsutych" - dodaje Marta Rebzda.

Słuchowisko Marty Rebzdy będzie reprezentować Polskie Radio - obok dwóch innych produkcji publicznego nadawcy - również na Festiwalu Prix Europa 2021, który odbędzie się w październiku w Berlinie.

***

Marta Rebzda - "Popsute"

Reżyseria: Waldemar Modestowicz

Asystent reżysera: Kamil M. Banasiak

Realizacja akustyczna: Maciek Kubera

Muzyka: Jarek Gawlik

Obsada: Lidia Sadowa (Agnieszka), Maria Pakulnis–Zaleska (matka), Marcin Bosak (kuzyn), Michał Piela (mąż), Katarzyna Dąbrowska (anioł stróż), Piotr Bajtlik (anioł stróż).

***

Premiera słuchowiska w radiowej Jedynce odbyła się 6 grudnia 2020 roku.